Από τον Kevin Beck

Είμαι ένας Ρωμαιοκαθολικός που αγαπά την Ορθοδοξία και εκτός απ’ τις ιστορικές προσωπικότητες του ορθόδοξου παρελθόντος, με έχουν επηρεάσει βαθιά και σύγχρονοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί.

Ορθόδοξοι κληρικοί όπως ο Παναγιότατος Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος και ο Μητροπολίτης Αντώνιος του Σουρόζ μου έχουν προσφέρει πνευματική τροφή. Άλλες προσωπικότητες της Ορθοδοξίας όπως η μητέρα Μαρία Σκόμπτσοβα του Παρισιού, ο Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ και οι αναρίθμητοι πιστοί που διώχθηκαν υπό τα κομμουνιστικά καθεστώτα είναι μεταξύ των Ορθόδοξων αγίων, οσίων και μαρτύρων που με εμπνέουν να ζήσω με αγιότητα και πίστη στο ευαγγέλιο.

Ορθόδοξοι ερευνητές όπως ο Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος Γουέαρ, ο John McGuckin, ο π. John Behr και ο π. Ιωάννης Χρυσαυγής διεγείρουν τη σκέψη μου. Ορθόδοξα ενημερωτικά μέσα όπως το Ancient Faith Radio, το ιστολόγιο Δημόσια Ορθοδοξία και ο ιστότοπος Byzantium and Friends με συνοδεύουν στην καθημερινότητά μου, ενώ μουσικοί που αντλούν απ’ την Ορθόδοξη μουσική παράδοση όπως (η Cappella Romana και η Χορωδία Αρρένων του Πολιτιστικού Συλλόγου Βαλαάμ) εμπλουτίζουν την εσωτερική μου ζωή.

Αν και υπάρχουν πολλοί «ορθοδοξιστές» στα κοινωνικά μέσα, ευγενικοί Ορθόδοξοι όπως η Summer Kinard, ο John Fotopoulos και η αδελφή Vassa Larin εκπροσωπούν επάξια την Ορθοδοξία στον κυβερνοχώρο.

Εκτός απ’ τους Ανατολικούς Ορθόδοξους, υπάρχουν επίσης αρκετοί προχαλκηδόνιοι χριστιανοί που μ’ έχουν βοηθήσει στη διαμόρφωση της πίστης μου. Οι ποικίλες εκφράσεις του Ανατολικού Χριστιανισμού μέσω της θεολογίας, της πνευματικότητας και της τέχνης με έχουν κάνει καλύτερο Χριστιανό, διαπλάθοντας κατά Χριστόν το νου, την καρδιά και τη ζωή μου.

Πολλοί Ρωμαιοκαθολικοί τρέφουν βαθύ σεβασμό για την Ορθοδοξία, και πολλοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί έχουν παρόμοια αισθήματα για τον Ρωμαιοκαθολικισμό. Επομένως, καλοπροαίρετοι Ορθόδοξοι και Ρωμαιοκαθολικοί συμφωνούν ότι ο επίσημος διαχωρισμός των Εκκλησιών αποτελεί όνειδος. Ίσως το μεγαλύτερο σκάνδαλο του Χριστιανισμού είναι ότι οι Χριστιανοί δεν ενστερνίζονται την προσευχή του Ιησού: «Να είναι κι αυτοί ενωμένοι μ’ εμάς, κι έτσι ο κόσμος να πιστέψει ότι μ’ έστειλες εσύ» (Κατά Ιωάννην 17:21).

Τα σχίσματα είχαν ήδη ξεκινήσει πολύ πριν υπάρξει η διαίρεση μεταξύ Ρωμαιοκαθολικισμού και Ορθοδοξίας. Ο Άγιος Παύλος αντιμετώπισε διχασμούς μεταξύ των Χριστιανών, όπως φαίνεται και από τις επιστολές του, είτε αυτές απευθύνονταν προς τους Κορινθίους, τους Γαλάτες ή τους Ρωμαίους.

Ωστόσο, η παρουσία αυτών των πρώιμων διχασμών, δεν αποτελεί δικαιολογία για να μετατραπούν σε μόνιμη κατάσταση, την οποία βιώνουμε σήμερα. Οι αιώνες της διάσπασης μεταξύ των χριστιανών χρησιμεύουν για την αμφισβήτηση της χριστιανικής πίστης, της Θείας λατρείας και διακονίας. Αμφότεροι Ορθόδοξοι και Ρωμαιοκαθολικοί έχουν τα δικά τους επιχειρήματα, με τα οποία δικαιολογούν τη διαίρεση. Μπορούμε να υπογραμμίσουμε το filioque, το παπικό πρωτείο, τις λειτουργικές διάφορές, το ημερολόγιο και δεκάδες άλλα ζητήματα, τα οποία συζητούν Ορθόδοξοι και Ρωμαιοκαθολικοί όλα αυτά τα χρόνια.

Ηγετικές προσωπικότητες και από τις δυο πλευρές έδειξαν το δρόμο προς την ενότητα. Το 1965, ο Πάπας Παύλος ο ΣΤ΄ και ο Πατριάρχης Αθηναγόρας συναντήθηκαν και αγκάλιασαν ο ένας τον άλλον με αδελφική αγάπη. Το 2016 ο Πάπας Φραγκίσκος συναντήθηκε με τον Πατριάρχη Κύριλλο· η πρώτη συνάντηση μεταξύ Πάπα και Ρώσου Πατριάρχη. Το 2014, ο Πάπας Φραγκίσκος ζήτησε και έλαβε την αποστολική ευλογία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

Επιπλέον, υφίστανται επίσημες προσπάθειες για την προώθηση της ενότητας όπως η Διεθνής Μεικτή Επιτροπή για τον θεολογικό Διάλογο μεταξύ ορθοδόξων και ρωμαιοκαθολικών, καθώς και το Ποντιφικό Συμβούλιο για την προώθηση της χριστιανικής ενότητας· οργανισμοί οι οποίοι έχουν επιτελέσει σημαντικό έργο για την επίτευξη αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ των εκκλησιών.

Παρά τις σημαντικές συμβολικές κινήσεις και τα απαραίτητα βήματα, Ρωμαιοκαθολικοί και Ορθόδοξοι παραμένουν επισήμως διαιρεμένοι. Καθώς οι θεολόγοι και οι ιεράρχες συνεχίζουν να επιλύουν τα πιο περίπλοκα ζητήματα ούτως ώστε να επιτευχθεί η επίσημη κοινωνία μεταξύ των δύο Εκκλησιών, πιστεύω ότι ένα μεγάλο εμπόδιο προς την πλήρη κοινωνία μεταξύ Ανατολής και Δύσεως είναι η ιερή επιθυμία που χρειάζεται και απ’ τις δυο πλευρές. Η ενότητα θα προκύψει μόνο όταν οι απλοί πιστοί τη θελήσουν.

Επί του παρόντος, η ενότητα μεταξύ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών δεν φαίνεται να αποτελεί την κύρια προτεραιότητα μεταξύ των χριστιανών. Ουδείς δεν αγωνίζεται γι’ αυτήν και οι περισσότεροι από εμάς δεν επιδεικνύουμε ενδιαφέρον για την άμεση ανάγκη επίτευξης της ενότητας, ούτως ώστε να γίνει πραγματικότητα και να εφαρμοστεί. Πιθανότατα φοβόμαστε για το τι μπορεί να σημαίνει αυτή η ενότητα, ανησυχούμε για την απώλεια της ταυτότητάς μας ή αισθανόμαστε βολικά με την παρούσα κατάσταση, όπως αυτή προέκυψε μετά το 1054.

Φυσικά, η ενότητα είναι πιο δύσκολο να επιτευχθεί σε ορισμένα μέρη απ’ ό,τι σε άλλα. Πιθανότατα υπάρχουν λιγότερα εμπόδια για την επίτευξη της ενότητας των εκκλησιών στο Κολοράντο απ’ ό,τι για παράδειγμα στην Ουκρανία ή στην Πολωνία. Επιπλέον, Ρωμαιοκαθολικοί και Ορθόδοξοι έχουν και τους δικούς τους εσωτερικούς διαχωρισμούς που πρέπει να αντιμετωπίσουν, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ενότητα μεταξύ Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών είναι αδύνατη.

Όλα αυτά τα γράφω στις 29 Ιουνίου, έχοντας παρακολουθήσει την Πανηγυρική Θεία Λειτουργία για τον εορτασμό των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη. Ο Επίσκοπος Ρώμης απευθύνθηκε στην αντιπροσωπεία του Οικουμενικού Πατριάρχη λέγοντας τα εξής: «Η ευπρόσδεκτη παρουσία σας αποτελεί πολύτιμο σημάδι στην πορεία προς την ενότητα και στην υπέρβαση όσων εμποδίων διαιρούν σκανδαλωδώς τους εν Χριστώ πιστούς». Οι δύο μεγάλοι άγιοι, Πέτρος και Παύλος, μας δείχνουν την πορεία προς την ενότητα με δύο αλληλένδετους τρόπους.

Πρώτον αμφότεροι οι Άγιοι αποτελούν αναπόσπαστα μέρη της παράδοσης των δύο Εκκλησιών – Ανατολικής και Δυτικής. Ο Αγ. Πέτρος ήταν επίσκοπος Αντιοχείας πριν γίνει επίσκοπος Ρώμης. Ο Αγ. Παύλος ίδρυσε εκκλησίες σε όλη τη Συρία, τη Μικρά Ασία, την Ελλάδα και τη Μακεδονία. Επίσης έστειλε επιστολή στην εκκλησία της ρώμης και μαρτύρησε εκεί. Ουδείς από τους αποστόλους δεν ανήκει αποκλειστικά στην ανατολή ή τη δύση.

Δεύτερον, υπάρχουν πολλές ιερές εικόνες των Αγίων Πέτρου και Παύλου που τους απεικονίζουν μαζί. Κάποια εικόνα τους απεικονίζει ως στύλους της Εκκλησίας, άλλη τους δείχνει να στέκονται ο ένας δίπλα στον άλλο με τα χέρια τους να εκτείνονται και να ευλογούν, ενώ υπάρχει και μια εικόνα που απεικονίζει τους αποστόλους να αγκαλιάζονται. Παρατηρώντας αυτές τις εικόνες, αντιλαμβανόμαστε ότι αυτοί οι δύο απόστολοι και μάρτυρες –που έζησαν και διακόνησαν σε ανατολή και δύση– στηρίζουν και διδάσκουν όλη την εκκλησία, όχι μόνο ένα μέρος της.

Είναι ευθύνη των ιεραρχών και των θεολόγων να ασχοληθούν με τα ειδικότερα ζητήματα, αλλά εγώ πιστεύω στην ενότητα για την οποία προσευχήθηκε ο Κύριος, την ενότητα που φαινομενικά ομολογούμε κάθε φορά που απαγγέλουμε το κοινό Σύμβολο της Πίστεως. Η επιθυμία για ενότητα δεν αρκεί για την πραγματοποίησή της, αλλά είναι απαραίτητη. Πως είναι δυνατόν να περιμένουμε να λάβουμε το δώρο της εν Χριστώ ενότητας αν δεν έχουμε προετοιμαστεί για να το δεχτούμε; Εν τω μεταξύ, αν θέλουμε να πραγματώσουμε την πλήρη ενότητα για την οποία ο Ιησούς προσευχήθηκε εκείνη την νύχτα που προδόθηκε και οδηγήθηκε στο δρόμο προς τον Σταυρό, πρέπει πρώτα να αρχίσουμε να την επιθυμούμε. Αν πράγματι θέλουμε την ενότητα, ίσως τη βιώσουμε εκ νέου το 2054, επανορθώνοντας για χίλια χρόνια διαίρεσης και ξεκινώντας μια νέα εποχή ενότητας.

Ο Kevin Beck είναι συνταξιούχος δάσκαλος που ζει στο Colorado Springs.