Η ΤΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΑΓΡΥΠΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΣΧΟΝΤΕΣ ΑΠΟ ΑΥΠΝΙΑ
Ματ Καππανακουνέλ (Matt Kappadakunnel)

Το άγχος του 2020 έχει οδηγήσει πολλούς ανθρώπους, μεταξύ αυτών και εμένα, να χάσουν τον ύπνο τους. Είναι αμέτρητες οι νύχτες που παρέμεινα άυπνος περισσότερο από μια ώρα και συχνά με έπαιρνε ο ύπνος λίγα λεπτά πριν χτυπήσει το ξυπνητήρι. Μια νύχτα που δεν μπορούσα να κοιμηθώ έφερα στο νου μου μια πνευματική πρακτική, η οποία είχε αποδειχθεί χρήσιμη στο παρελθόν.
Η τελετή της αγρυπνίας είναι μια πνευματική άσκηση από τις μέρες το Πρώιμου Χριστιανισμού, κατά την οποία κάποιος αφοσιώνεται στη νοερά προσευχή κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ορισμένες φορές το Άγιο Πνεύμα μας κρατά άγρυπνους για να προσευχηθούμε ή οι ανησυχίες μας γίνονται η αιτία που χάνουμε τον ύπνο μας και ως εκ τούτου αποτελούν αφορμή για προσευχή. Αυτό συμβαίνει επειδή οι άμυνες και οι περισπασμοί μειώνονται στο ελάχιστο στη μέση της νύχτας και μπορούμε να αφιερωθούμε πληρέστερα στο Θεό.
Ασφαλώς, όταν δεν μπορούμε να κοιμηθούμε το τελευταίο πράγμα που θέλουμε να κάνουμε είναι να προσευχηθούμε. Γενικά αναζητούμε αυτό που μπορεί να μας προσφέρει άμεση ανακούφιση, όπως τηλεόραση, podcasts, μουσική και φαγητό.
Αλλά μόνο το Άγιο Πνεύμα μπορεί να προσφέρει διαρκή ανακούφιση. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια αυτής της πανδημίας και εν μέσω των ανησυχιών μας πρέπει να επαγρυπνούμε και να δεχόμαστε το κάλεσμα του Αγίου Πνεύματος.
Γιατί ο Θεός να θέλει να «διακόψει» τον πολύτιμο ύπνο μας ;
- Έχουμε πολλές φροντίδες κατά τη διάρκεια της ημέρας και δεν είμαστε διατεθειμένοι να ακούσουμε τη φωνή του Θεού.
- Ο Ιατρός των ψυχών επιθυμεί να μας θεραπεύσει και η νύχτα είναι ο κατάλληλος καιρός κατά τον οποίο οι ψυχές μας είναι πρόθυμες να δεχθούν αυτή τη θεραπεία.
Ορισμένες φορές μπορεί να μην είναι ο Θεός που «διακόπτει» τον ύπνο μας. Αντίθετα, αυτό οφείλεται στις δικές μας ανησυχίες, οι οποίες εισβάλλουν την ώρα που θέλουμε να αναπαυθούμε. Παρόλα αυτά, ακόμη και σ’ αυτές τις περιπτώσεις καλό θα ήταν να στρεφόμαστε στην προσευχή, γιατί μόνο ο Θεός μπορεί να μας ελευθερώσει από το άγχος μας.
Η τελετή της αγρυπνίας είναι μια προσευχή σιωπής. Απλά αναπαυόμαστε μαζί με την Αγία Τριάδα και σ’ αυτή την ηρεμία βιώνουμε την αγάπη και τη φροντίδα του Θεού. Ένας από τους τρόπους με τον οποίο μπορούμε να εισέλθουμε σ’ αυτή την κατάσταση ησυχίας είναι με το να συγκεντρωθούμε στην αναπνοή μας. Η συνειδητή παρατήρηση της εισπνοής και της εκπνοής θα μας επιτρέψει να είμαστε παρόντες, συγκεντρωμένοι και προσεκτικοί. Ορισμένοι επίσης θεωρούν ωφέλιμο να απαγγέλλουν μια σύντομη προσευχή, όπως την προσευχή του Ιησού για να ηρεμήσουν και να εναρμονίσουν τις σκέψεις τους με την Αγία Τριάδα.
Μετά την αγρυπνία νιώθω τέτοια ηρεμία και γαλήνη που συνήθως κοιμάμαι με άνεση και ευκολία. Επιπλέον, νιώθω πιο ξεκούραστος σε σύγκριση με μια νύχτα αδιάκοπου ύπνου. Πιστεύω ότι ο λόγος γι’ αυτό είναι η συνάντηση με την θεραπευτική παρουσία της Αγίας Τριάδας που μου προσφέρει ανανέωση και δύναμη κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας.
Για όσους έχουν οικογένεια ή ζουν με άλλους ανθρώπους, η τελετή της αγρυπνίας μπορεί να αποτελεί το μόνο διαθέσιμο μέσο για προσωπική προσευχή. Πολλοί άνθρωποι εργάζονται τώρα από το σπίτι και τα παιδιά τους παρακολουθούν μαθήματα στο Zoom. Οι ευθύνες και οι ανησυχίες μας έχουν αυξηθεί, ενώ οι ευκαιρίες για να ασχοληθούμε με τον εαυτό μας και να αφιερώσουμε χρόνο στον Θεό έχουν μειωθεί.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια αυτής της ιδιαίτερα αγχωτικής περιόδου χρειαζόμαστε τον Θεό ακόμα περισσότερο. Η τελετή της αγρυπνίας, αν και φαίνεται άβολη, μας προσφέρει μια ευκαιρία να αφοσιωθούμε πλήρως στην Αγία Τριάδα. Μπορούμε να είμαστε με τον Κύριο χωρίς να παραμελούμε τον ή την σύζυγό μας, τα παιδιά, την εργασία και τα καθημερινά μας καθήκοντα. Κατά τη διάρκεια της αγρυπνίας μπορούμε να αφοσιωνόμαστε μόνο στον Θεό.
Ανακάλυψα αυτή την αρχαία πνευματική πρακτική μια απρόσμενη στιγμή από μια αναπάντεχη πηγή.
Ενώ βρισκόμουν σε ένα πρόγραμμα τριανταήμερης σιωπηρής αποχώρησης βασισμένο στις Πνευματικές Ασκήσεις του Αγ. Ιγνάτιου Λογιόλα συχνά παρέμενα ξύπνιος στη μέση της νύχτας. Ταυτόχρονα κατά τη διάρκεια του προγράμματος, διάβαζα το βιβλίο του π. George A. Maloney Εσωτερική Ηρεμία, από το οποίο έμαθα πρώτη φορά για την τελετή της αγρυπνίας. Είναι ενδιαφέρον ότι ένα βιβλίο ενός Ιησουίτη με εισήγαγε σ’ αυτή την πρώιμη χριστιανική ησυχαστική πρακτική προσευχής κατά τη διάρκεια ενός προγράμματος βασισμένου στον Αγ. Ιγνάτιο Λογιόλα. Αυτό είναι κάτι μοναδικό δεδομένου ότι η πνευματικότητα του Αγ. Ιγνατίου είναι περισσότερο καταφατική και προσανατολισμένη στις εικόνες, ενώ η αγρυπνία σχετίζεται περισότερο με την αποφατική θεολογία και τη νοερά προσευχή. Εντούτοις, το σήμα κατατεθέν της πνευματικότητας του Ιγνατίου είναι η ανοιχτότητα στον τρόπο με τον οποίο ο Θεός επιλέγει να προσεγγίσει τις ψυχές μας. Εκτός από αυτό, η παρουσία του Αγίου Πνεύματος είναι κάτι που με προσελκύει ιδιαίτερα, επειδή διαθέτω ένα ιστορικό υπόβαθρό συνδεδεμένο με την Ανατολική Καθολική Εκκλησία που έχει τις ρίζες της στους πρώτους Χριστιανούς.
Ο π. Maloney έχει επίσης ένα ιδιαίτερο ιστορικό υπόβαθρο. Εντάχθηκε στο θρησκευτικό τάγμα των Ιησουιτών της επαρχίας του Ουισκόνσιν και χειροτονήθηκε ιερέας στη Ρώμη σύμφωνα με το ρωσικό βυζαντινό τυπικό το 1957. Ενώ βρισκόταν στη Ρώμη ο Maloney έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1962 από το Ανατολικό Ποντιφικό Ινστιτούτο.
Έπειτα, αφού έφυγε από τη Ρώμη, ο Maloney ίδρυσε το Κέντρο Ανατολικών Χριστιανικών Σπουδών Ιωάννης ΚΓ΄ στο Πανεπιστήμιο Φόρνταμ. Το 1965 ξεκίνησε να δημοσιεύει ένα περιοδικό οικουμενικής θεματολογίας με τίτλο Διακονία, με σκοπό την προώθηση του διαλόγου μεταξύ Ορθόδοξων Χριστιανών και Ρωμαιοκαθολικών. Επιπροσθέτως, ο π. Maloney ήταν ο συντάκτης όλων των άρθρων για την Ανατολική Εκκλησία στη Νέα Καθολική Εγκυκλοπαίδεια. Κατά τη διάρκεια της ζωής του έγραψε περισσότερα από 80 βιβλία, καθώς και άρθρα σε διάφορα περιοδικά για την πνευματικότητα του Χριστιανισμού της Ανατολής. Ο Maloney πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του οργανώνοντας εκδρομές με σκοπό την πνευματική ανάταση ως διεθνής διευθυντής του Contemplative Ministries στη νότια Καλιφόρνια, ενώ αργότερα υπηρέτησε στο Άσβιλ της βόρειας Καρολίνας. Προς το τέλος της ζωής του υπηρέτησε ως ιερέας στην Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία.
Ο π. Maloney απεβίωσε το 2005, αλλά η πλούσια πνευματικότητα του παραμένει ζωντανή τόσο στα γραπτά του όσο και σε όσους επωφελούνται από αυτά. Είμαι ευγνώμων που το Άγιο Πνεύμα με οδήγησε να γνωρίσω την τελετή της αγρυπνίας μέσα από τα γραπτά του Maloney, μια πρακτική που μου επιτρέπει να πλησιάζω τον Κύριο και να βιώνω την Αγία Τριάδα στην ηρεμία της νύχτας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο υπερνικώ το άγχος και νιώθω γεμάτος με την ειρήνη του Θεού.
Ο Ματ Καππανακουνέλ εργάζεται στον χρηματοοικονομικό τομέα και ζει στο Λος Άντζελες με τη σύζυγο του και τα δυο παιδιά τους. Προέρχεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαλαμπάρ των Ινδιών και έχει προγονικούς δεσμούς με την Συρο-Ιακωβίτικη Εκκλησία της Μαλανκάρα στην Ινδία. Για κάποιο χρονικό διάστημα, ο Ματ έκανε σπουδές με σκοπό να γίνει ρωμαιοκαθολικός ιερέα, με αποκορύφωμα τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο Πανεπιστήμιο Φόρνταμ. Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Κράιτον και πτυχιούχος οικονομικός αναλυτής.